Historyczne Środy

Dziś w Historycznych Środach recenzja powieści

„Kogo śmierć nie sięgnie” Hilary Mantel Tom 1

Hilary Mantel "Kogo śmierć nie sięgnie"

Wstęp

Powieść historyczna „Kogo śmierć nie sięgnie” Hilary Mantel to trzytomowa historia narodzin, trwania i upadku Wielkiej Rewolucji Francuskiej. W tomie pierwszym autorka ukazuje sylwetki trzech postaci, które na zawsze odcisnęły swoje piętno na kartach historii. Historii Francji i Europy. Autorka poznaje czytelnika z dzieciństwem i młodością Robespierre’a, Dantona i Desmoulins’a. Pierwszy tom i fakty w nim przedstawione nie wskazują jeszcze, jak ważni w dziejach historii Francji będą ci trzej młodzi mężczyźni, którzy mają zamiar zostać prawnikami. Akcja powieści rozgrywa się od 1763 roku, a kończy w momencie ataku na Bastylię 14 lipca 1789 roku. Autorka doskonale oddała klimat panujący w Paryżu oraz na prowincji.

Danton

Georges-Jacques Danton był wychowywany przez cztery siostry, matkę i ojczyma. To chłopak niepokorny, skory do żartów. Marzy o karierze prawniczej w Paryżu. W dzieciństwie miał starcie z bykiem, które o mały włos nie pozbawiło go życia. Od tego momentu jego twarz jest zniekształcona i pokryta bliznami. Gdy Danton po skończeniu szkoły trafia do Paryża, na potrzeby rozwijającej się kariery prawniczej, zmienia nazwisko na d’Anton. Po kilku latach, gdy wybucha rewolucja znów powraca do nazwiska Danton. W paryskiej kawiarence poznaje kobietę swojego życia: Gabrielle. Ten przysadzisty i zadłużony po uszy młodzieniec żeni się z dziewczyną i rozpoczynają wspólne życie. Życie, w którym bez ustanku uczestniczy przyjaciel Dantona – Camille Desmoulins.

Robespierre i Desmoulins

Maximilien Robespierre po śmierci matki i odejściu ojca wychowywany był przez dziadków ze strony matki. Jego dwie siostry trafiły na wychowanie do ciotki. Chłopak był bardzo zżyty z siostrami. To młodzieniec spokojny i skryty, uwielbiający historię i filozofię. Jest bardzo pracowity i niepozorny. Brzydzi go wszelka forma przemocy. W katolickiej szkole prowadzonej przez księży poznaje Camille’a Desmoulins’a. Jest on zupełnym przeciwieństwem Maximiliena. Wychowany w rodzinie zubożałej szlachty ma problemy z wyrażaniem myśli – jąka się. Młodzieńcy zaprzyjaźniają się i wzajemnie wspierają. Po latach nauki trafiają razem do Paryża. Tutaj poznają życie elit oraz trafiają do świata stanu trzeciego (chłopstwa i mieszczaństwa). Lud nie jest zadowolony z nieudolnego panowania Ludwika XVI. Nienawidzi także jego austriackiej małżonki – Marii Antoniny. Robespierre poprzez Camille’a poznaje Dantona. We trzech snują plany przeprowadzenia zmian społecznych w kraju. Ważną rolę odegra tutaj słynny Marat.

Robespierre zajmuje się czytaniem dzieł historycznych i filozoficznych. Marzy o zmianach: „… co ty sobie wyobrażasz, że ktoś rozpęta rewolucję za ciebie, by zrobić ci przyjemność?” Tak zwraca się do Maximiliena jedna z jego sióstr. Od tego momentu w głowie Robespierre’a rodzi się plan, w realizacji którego pomagają mu Danton i Desmoulins. Camille wyrasta na wspaniałego mówcę i pamflecistę. Doskonale przemawia do ludu i go podburza. Dużym poważaniem cieszy się wśród elit, ale także stanów niższych, Danton. Jego przemowy podrywają lud do działań. Dochodzi do ataku na Bastylię i w tym momencie następuje koniec tomu pierwszego. By poznać dalszy przebieg rewolucji należy przeczytać kolejne dwa tomy powieści.

Podsumowanie

Każdy z nas na lekcjach historii uczył się o Wielkiej Rewolucji Francuskiej. Poznaliśmy jakobinów, politykę Francji i główne założenia rewolucjonistów. Hilary Mantel w pierwszym tomie powieści „Kogo śmierć nie sięgnie” wprowadza czytelnika w świat, gdy rewolucji jeszcze nie było w planach. Dzięki niej poznajemy sylwetki trzech mężczyzn, którzy w przyszłości odegrają znaczącą rolę w historii nie tylko Francji, ale i Europy. Autorka doskonale pokazuje nam życie elit i mieszczaństwa przed wybuchem rewolucji. Opisy są barwne i obrazowe. Doskonale przedstawia mało znane fakty z wcześniejszego życia bohaterów, którzy sławni stali się dopiero w czasie Rewolucji. Język powieści nie należy do najprostszych. Jeśli nie znamy języka francuskiego, to czytanie nazwisk jest koszmarne. Nie ma tutaj wartkiej akcji, a powieść kończy się w najciekawszym momencie, co skłania czytelnika do natychmiastowego sięgnięcia po kolejne tomy.

Autorka przedstawiła nam trzech mężczyzn, poznała z ich dzieciństwem i młodością. Dzięki niej poznaliśmy ich plany i marzenia, oraz skutki działań. Mnie najbardziej do serca przypadła postać Dantona. Z całej trójki najmniej polubiłam Robespierre’a. Uważam go za oziębłego, mającego problem z nawiązywaniem relacji hipokrytę, który jest częściowo oderwany od rzeczywistości. Za to najbarwniejszą postacią bez wątpienia jest Camille Desmoulins. To wulkan energii rozsiewający wokół swój niesamowity męski magnetyzm, który działa nie tylko na kobiety. Powieść polecam wszystkim, którzy chcą poznać życie we Francji przed wybuchem Rewolucji oraz mechanizmy i decyzje, które do jej wybuchu doprowadziły.